Muzycznie nie mamy kompleksów

13 września 2007 zespół Guess Why oficjalnie zawiesił działalność. To niewątpliwa strata dla  polskiej sceny. Kapela z Poznania zostawiła po sobie 3 bardzo dobre albumy (za jeden z nich,  Road To The Horizon, została nawet wyróżniona Fryderykiem), które jednak nie zdołały przebić się poza wąskie i hermetyczne grono fanów bardziej Jesus Lizard i Neurosis niż Acid Drinkers, w którym założyciel Guess Why - Perła grał przez 5 lat. Ale jeśli przyjrzeć się  ostatniemu dziesięcioleciu w polskiej muzyce, rozpad GW nie dziwi w ogóle. Kapele, które odważyły się wyjść poza schemat najczęściej musiały godzić się z banicją w mediach, problemami finansowymi, co w konsekwencji prowadziło do ich rozpadu.

Protoplaści anarchopunka nad Wisłą, słupska Guernica Y Luno, w swoim credo "5 minut" z pierwszej płyty "Prawdziwie wolny jestem jedynie wtedy, kiedy wolni są wszyscy ludzie, którzy mnie otaczają" wieszczyła: "od lat scena co miesiąc przeżuwa kapele, najpierw  odkrywa, potem lansuje, potem odrzuca, bo już nie są świeże i odkrywcze." 2 lata później nie  było już Guerniki, jak sami piszą o sobie: "Któregoś dnia G.Y.L. zobaczyła, że nie ma jednej  drogi. Zobaczyła że jest ich tysiące i każda ma swój cel. To był piękny dzień. Zobaczyliśmy, że nie zespół, nie koncerty stanowią o nas, że kraty więzienia można rozbić innymi  sposobami." Ogromna szkoda, w czasach wszechobecnej papki lansowanej na punk rock (choćby takie kapele jak Leniwiec czy Zabili Mi Żółwia), młodzież najczęściej nie dociera do  zespołów takich jak G.Y.L. czy Post Regiment.

Post Regiment, czyli jeden z pierwszych hc/punkowych składów w Polsce posiadający wokalistkę, to też kawałek historii. Przed rozpadem w 1998 zdążyli nagrać 3 płyty, z czego ostatnia z nich - "Tragiedia", nagrana tuż przed samym zawieszeniem działalności, uważana  jest za jedną z najlepszych w historii punka nad Wisłą.

Kolejną kapelą, która już nie gra, a która wniosła duży powiew świeżości w krajową scenę było szubińskie Something Like Elvis. Muzycy SLE, podczas wydania ich genialnej  debiutanckiej płyty, Personal Vertigo (1997) nie mieli nawet ukończonych 20 lat. Następnie  przyszły europejskie trasy z Nomeansno i Fugazi, nagranie dwóch kolejnych płyt (z których  żadna nie dorównała poziomem debiutowi, a ostatnia - Cigarette Smoke Phantom uwidaczniała  chęć odejścia od szybkiego grania i skierowania się bardziej w strone jazzu niż punk rocka). Something Like Elvis w 2003 podzielił się na dwie kapele - Contemporary Noise Quintet i  Potty Umbrella, które grają do dzisiaj.

Mówiąc o grupach już nieistniejących, a wnoszących coś nowego - nie sposób przemilczeć Kobong. Obydwie nagrane przez nich płyty - "Kobong" (1995) i "Chmury nie było" (1997) - to masa  pokręconych riffów, genialnych solówek nieżyjącego już, niestety, Roberta Sadowskiego,  matematycznie precyzyjnej do bólu i polirytmicznej perkusji i, przede wszystkim, charakterystycznego wokalu Bogdana Kondrackiego. Krążą legendy, że Kondrackiego (dziś jest jednym z najbardziej rozchwytywanych na naszym rynku producentów muzycznych, współpracuje  m.in. z Moniką Brodką, Anią Dąbrowską czy Smolikiem) podczas nagrywania drugiego albumu  trzeba było ściszać, ponieważ potencjometry nie były w stanie ogarnąć potęgi jego głosu. W 2001 roku, na gruzach Kobonga powstała formacja Neuma (jako trio, bez Roberta Sadowskiego),  która, niestety, w takiej formie przetrwała tylko do wydania pierwszego krążka. Poźniejsze obowiązki muzyków sprawiły, że dziś jedynym łącznikiem między grającą bardzo trudny noise  Neumą a macierzystą kapelą jest gitarzysta Maciej Miechowicz.

Niestety, to tylko kilka zespołów z morza tych, którym nigdy nie udało się szerzej wypłynąć. Polski rynek muzyczny jest miejscem skrajnie nieprzyjaznym dla tych, którzy chcą zrobić coś niekonwencjonalnego. Na szczęście nie wszyscy się poddali. Kanał Audytywny, Lao Che, Antigama, Kapela ze Wsi Warszawa - jest dobrze. Muzycznie nie mamy żadnych kompleksów w porównaniu z zachodem. Szkoda, że na muzyce się kończy ...

Michał Przechera