Życiorys Marek Grechuta biografia

Artysta przyszedł na świat 10 grudnia 1945 roku w Zamościu, przy ulicy Grodzkiej 7. Muzyką interesował się już w dzieciństwie, w wieku siedmiu lat uczył się gry na fortepianie u organisty w kościele w podwarszawskich Chylicach, gdzie przeprowadził się wraz z rodzicami w 1953 roku.

Cztery lata później cała rodzina wróciła do Zamościa, gdzie Marek ukończył szkołę podstawową i liceum ogólnokształcące imienia Zamoyskiego, w którym założył pierwszy zespół. Jego repertuar obejmował głównie przeboje Elvisa Presleya, Paula Anki i Franka Sinatry. 

W 1963 roku, po zdanej maturze Grechuta przeniósł się do Krakowa, gdzie podjął studia na Wydziale Architektury Politechniki Krakowskiej. Zdał sobie jednak sprawę z tego, że jego projekty nie zostaną zrealizowane w ówczesnej szarej polskiej rzeczywistości i zrezygnował z kariery w zawodzie. 

Owe studia okazały się jednak bardzo dobrym wyborem, bo dzięki nim poznał Jana Kantego Pawluśkiewicza i założyli wspólnie Kabaret Architektów Anawa, który wkrótce się przeobraził w zespół towarzyszący mu na występach. Pawluśkiewicz pomógł Grechucie zgłębić tajniki wiedzy muzycznej. 

Kabaret zaczął występować w studenckiej piwnicy "Bambuko". Pierwszy poważny sukces przyszedł wraz z Festiwalem Piosenki Studenckiej w 1967 roku, gdzie Marek Grechuta zajął drugie miejsce. Wyprzedziła go jedynie młoda studentka z Warszawy, Maryla Rodowicz. 

Drugim ważnym wydarzeniem w biografii Marka Grechuty był występ na festiwalu FAMA gdzie młody artysta ponownie zajął drugie miejsce. Te sukcesy otworzyły mu drogę do występu na najważniejszej wówczas imprezie, jaką był festiwal w Opolu. Zdobył tam Nagrodę Dziennikarzy za wykonanie utworu "Serce". 

Od tego momentu Marek Grechuta zaistniał w świadomości całej Polski. Posypały się propozycje koncertów, a on sam od tej pory kolejnymi nagrodami stale ugruntowywał swoja pozycję i zdobywał coraz większą popularność. W 1969 roku zdobył nagrodę TVP za utwór "Wesele". Zagrał też epizod w filmie "Polowanie na muchy" Andrzeja Wajdy. 

W tym samym czasie, w Noc Sylwestrową 1967/1968 Grechuta poznał Danutę, przyszłą żonę i największą miłość swojego życia. 

W 1970 roku premierę miał pierwszy album Marka Grechuty i grupy Anawa, zatytułowany po prostu "Marek Grechuta & Anawa". Kolejna płyta pojawiła się po roku. "Korowód" uznawany jest do dzisiaj za jeden z najważniejszych w historii polskiej muzyki rozrywkowej. Zawiera piosenki uważane za hymny pokoleniowe i najważniejsze utwory Marka Grechuty - "Świecie nasz", "Dni, których nie znamy" i tytułowy "Korowód", za który artysta otrzymał w 1971 roku Główną Nagrodę Ministerstwa Kultury i Sztuki. 

Niestety, w tym samym roku zespół Anawa rozpadł się. Muzycy zaangażowali się w inne projekty, Jacek Ostaszewski założył zespół Osjan, zaś Marek Jackowski - Maanam. Grechuta związał się wtedy z innymi muzykami, m.in. Pawłem Ścierańskim i Michałem Półtorakiem. Założono wówczas nowy zespół: Wiem. Jego nazwa pochodzi od skrótu "W Innej Epoce Muzycznej". Opierał się na muzykach rockowo- jazzowych i w takim właśnie stylu jest pierwsza płyta grupy. 

Album "Droga za widnokres" ukazał się w roku 1972. Muzyka stała się bardziej ascetyczna, a ciężar przeszedł na warstwę literacką. Marek Grechuta oparł się na wierszach poetów współczesnych, takich jak Wincenty Faber czy Tadeusz Nowak. Ta płyta to jedno z najważniejszych dokonań Grechuty. Kolejna płyta, "Magia obłoków", została nagrana w zupełnie innym składzie, co przełożyło się na wzbogacenie brzmienia. 

W 1975 roku nastąpiła reaktywacja Anawy. Ze starego składu pozostali tylko Grechuta i Jan Kanty Pawluśkiewicz. Zainteresowali się oni Witkacym i zaczęli pisać muzykę do jego tekstów. Po raz pierwszy zostały one zaprezentowane na festiwalu w Opolu w 1975 roku podczas imprezy towarzyszącej "Polska poezja śpiewana".

W dwa lata później powstał musical "Szalona lokomotywa". Premiera przedstawienia odbyła się w Teatrze STU, reżyserem widowiska był Krzysztof Jasiński. Było to widowisko na wielką skalę, brali w nim udział, prócz Grechuty, Maryla Rodowicz, Alibabki, Halina Wyrodek, Jerzy Stuhr, Włodzimierz Jasiński, tancerki, połykacze ognia. Kulminacyjnym momentem był wjazd na scenę wielkiej skrzydlatej lokomotywy. W niektórych miastach wystawiano przedstawienie po kilka razy, zostało też ono wyemitowane przez TVP. 

Po sukcesie "Szalonej lokomotywy" drogi Grechuty i Pawluśkiewicza rozeszły się ponownie. 

Od roku 1976 Marek Grechuta zaczął występy w Piwnicy pod Baranami, z którą był związany przez 10 lat. Wziął udział w przedstawieniu opartym na "Dziennikach" Gombrowicza. Miał również własny recital podczas wieczoru bułgarskiego. Odbył z Piwnicą kilka podróży zagranicznych. Postanowił wykorzystać poezję Tadeusza Nowaka do napisania muzyki pod widowisko poetycko-muzyczne. Widowisko miało premierę podczas Poznańskiej Wiosny Estradowej w roku 1979. 

Kolejna, powstała dwa lata później płyta, "Śpiewające obrazy" została zainspirowana malarstwem impresjonistów, których wielbicielem jest Grechuta. Sam również chętnie malował a prace wystawiał w Piwnicy pod Baranami, w galeriach w Tychach i Myślenicach. 

Następny album był oparty na wierszach-erotykach Bolesława Leśmiana. Współautorką tej pozycji była Krystyna Janda, która zresztą namówiła Marka do napisania muzyki pod cykl poety, "W malinowym chruśniaku". 

Występując w Piwnicy pod Baranami Marek Grechuta napisał wiele utworów dla dzieci, które zostały wydane na płycie "Piosenki dla dzieci i rodziców". 

Po roku 1995 artysta zdecydował się zredukować liczbę występów, chociaż cały czas uczestniczył w życiu estradowym. 

W roku 1999 zaginął syn Grechuty, Łukasz. Muzyk wziął wtedy udział w programie "Ktokolwiek widział, ktokolwiek wie". Chłopiec odnalazł się po 8 miesiącach. 

W 2001 roku otrzymał pierwszą w karierze złotą płytę za album "Dni, których nie znamy", na który składały się najlepsze piosenki artysty. Został też nagrodzony Fryderykiem za całokształt twórczości . Podczas 40. Festiwalu Piosenki Studenckiej w Krakowie, Marek Grechuta i Jan Kanty Pawluśkiewicz zostali wyróżnieni Złotymi indeksami za szczególne zasługi dla festiwalu i kultury studenckiej. Odbył się też uroczysty koncert poświęcony twórczości Marka Grechuty, a piosenki solenizanta śpiewali Maryla Rodowicz, Katarzyna Groniec, Wiktor Zborowski i inni. 

4 grudnia 2003 roku ukazał się ostatni studyjny album Marka Grechuty, "Niezwykłe miejsca", na której artysta śpiewa o miejscach, które są mu bliskie czy też wywarły na nim wrażenie. 

9 października 2006 roku Polskę obiegła wiadomość o śmierci Marka Grechuty. Został pochowany w Alei Zasłużonych Cmentarza Rakowickiego w Krakowie 17 października 2006 roku. Jego trumnę nieśli przyjaciele z Piwnicy pod Baranami m.in.: Grzegorz Turnau, Jan Kanty Pawluśkiewicz, Zbigniew Preisner. 

Piotr Skrzynecki nazwał go najgenialniejszym polskim artystą. Za wybitne zasługi dla kultury polskiej i za osiągnięcia w działalności artystycznej Marek Grechuta został pośmiertnie odznaczony przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. 

W pierwszą rocznicę śmierci artysty, odsłonięto na Cmentarzu Rakowickim jego pomnik. Przed uroczystością odbył się przemarsz korowodu złożonego z przyjaciół poety i miłośników jego twórczości.